Erik Wijtsma gaf aan in de Nationale Donorweek 2013 les te willen geven over orgaandonatie. Erik is niet alleen directeur van de Ambelt-regio Zwolle maar ook ervaringsdeskundige; eind mei 2012 onderging hij een levertransplantatie. De deal met zowel het SO van de Oosterenk als het VSO van het Hengeveld College was dan ook snel gesloten.
Erik Wijtsma: ‘Eén van de docenten van het SO, Frank Kerkdijk, had al flinke voorbereidingen getroffen om tijdens de donorweek een les te geven over orgaandonatie. Hij had via de NTS (Nederlandse Transplantatie Stichting) gratis lesmateriaal opgevraagd en een leuk filmpje gedownload. Natuurlijk vraag je niet aan kinderen van tien jaar om donor te worden. Mijn hoofddoel was het onderwerp ‘orgaandonatie’ bespreekbaar te maken zodat ze op latere leeftijd een weloverwogen keuze kunnen maken. Iedere jongere van 18 jaar in Nederland krijgt namelijk een brief met het verzoek zich te registreren en dus donor te worden.’
In Nederland sterft gemiddeld iedere dag iemand terwijl hij of zij wacht op een orgaan. Erik: ‘Op dit moment staan er, na een flinke screening, 1200 mensen op de wachtlijst. Op de wachtlijst gaan kinderen voor. In een stad als Zwolle, met 110.000 inwoners, wonen 50.000 potentiele donoren die zich niet hebben geregistreerd. Registreren betekent overigens ook dat je nee kunt zeggen. De helft van de mensen die geregistreerd staat, heeft dat ook gedaan.’
Omdat iemand die zich niet heeft geregistreerd een potentiele donor is, besteedden de media in de donorweek veel aandacht aan het tekort aan donoren in ons land. ‘Ik heb enorm veel mazzel gehad’, zegt Erik. ‘Er zijn zoveel voorbeelden van kinderen en volwassenen voor wie een orgaan te laat komt.’
Volop aandacht van de SO-leerlingen
Omdat Erik ooit als docent in het SO begon, was het goed weer even voor de klas te staan, met de voeten in klei. ‘Toen ik in de klas kwam, stelde iedere leerling zich eerst persoonlijk voor. Ik voelde mij als gast zeer welkom. Er was volop aandacht tijdens de les. Het viel mij op dat de kinderen al goed wisten wat organen zijn en zij wisten al heel veel van het onderwerp donorschap af. De betrokkenheid was zeer goed, ik kreeg wel 35 vragen en moest dus flink aan de bak.’
Na afloop werd Erik door de docent en de leerlingen bedankt. ‘Ik ben vereerd dat ik volgend jaar terug mag komen. Wat zijn dit slimme kinderen en wat is dit een geweldige ervaring!’, zegt hij.
VSO
Ook in het VSO werd goed gereageerd op de komst van Erik. Ruim twintig havo-leerlingen woonden de les bij. ‘Zij waren heel goed voorbereid, er was flink nagedacht over de vragen die ze mij wilden stellen’, zegt Erik. ‘Zo vroeg iemand of ik me na ontvangst van mijn nieuwe lever ook anders was gaan voelen. Die vraag krijg ik vaker. De leerling vertelde dat hij dacht dat het met de ‘psyche’ van de donor had te maken. Zo’n vraag spreekt mij enorm aan.’ De leerlingen bleken goed op de hoogte van de ontwikkelingen rondom het reclamespotje van het ministerie van Volksgezondheid waarbij een triatleet onder meer onder sluitende spoorbomen door rent om op tijd te komen voor de aftrap van de donorweek. ‘Het spotje is prikkelend bedoeld maar als je die prikkel fout interpreteert, zit er ook een gevaar aan dit televisiespotje’, vindt Erik.
Erik heeft de smaak van het lesgeven weer te pakken en geeft na de vakantie nog een les. ‘Ruim een uur lang was er volop aandacht. Dat was een hele mooie ervaring.’