ZWOLLE Zwolse directeur Erik Wijtsma van de Ambelt liet zo’n vijf maanden geleden in deze krant een noodkreet horen. Wachtend op een levertransplantatie riep de zieke Zwollenaar mensen op zich te registreren als orgaandonor. Zijn missie: duizend donoren werven. Tijdens dat interview kon hij nog niet beseffen dat enkele dagen later zijn leven een radicale wending zou nemen.
Toen Erik Wijtsma eind mei in deze krant stond, vertelde hij over zijn ziekte PSC – een aandoening die voor ontstoken galwegen zorgt en de lever aantast – en over zijn voornemen om in Zwolle duizend orgaandonoren te werven. Toen ging het allemaal niet heel erg goed met de doorgaans actieve Zwollenaar. Hij stond op de 23ste plaats van de wachtlijst voor een nieuwe lever. Werd in de tussentijd steeds zieker. Moest zelfs noodgedwongen zijn directeursfunctie bij de Ambelt neerleggen. Maar het verlossende telefoontje kwam al snel. „Twee dagen nadat het interview in de krant verscheen kreeg ik bericht:
er was een lever beschikbaar. Twee uur later werd hij met de ambulance naar het ziekenhuis in Groningen gebracht.”Na een serieuze operatie van twaalf uur ontwaakte Wijtsma met een nieuwe lever. „Tot de dagen voor de operatie was mijn situatie nog vrij uitzichtloos. Ik stond relatief laag op de wachtlijst. Het moest slechter met me gaan voordat ik hoger op de lijst zou komen. Maar wachten was ook risicovol. De kans op galwegkanker neemt toe en als je dat krijgt, dan krijg je geen transplantatie. Ik vroeg me telkens af: is dit het einde of niet?”
Het ene moment durfde Wijtsma nauwelijks over de toekomst na te denken, het volgend lag hij met een nieuwe lever in het ziekenhuisbed. „Het is toen snel gegaan. Doorgaans moet je zes tot acht weken in het ziekenhuis blijven. Ik was na elf dagen weer thuis. Heb geen complicaties. Alles is hosanna. Het leven is een feestje. Ik loop weer hard en heb al duizend kilometer gefietst. Na de herfstvakantie ga ik bovendien weer aan het werk. Dat is redelijk bijzonder, want normaal moet je een jaar uittrekken om dat weer te kunnen.”
Maar zo goed als het met de gezondheid van Wijstma gaat, zo veel werk is er nog aan de winkel voor zijn duizend-donoren-plan. „De teller staat nu op 72. Ik had verwacht dat het aantal registraties hard zou binnenstromen, maar dat viel een beetje tegen.”
Het is nog tot en met zondag ‘donorweek’. Reden voor de Zwollenaar om nog eens aandacht te vragen voor het onderwerp dat hem zo na aan het hart ligt. „Er zijn in Nederland zeven miljoen mensen die nog niet geregistreerd zijn. En er zijn donoren te weinig”, verzucht de schooldirecteur. „Het is een organisatorisch probleem. Het is ook best een gedoe om je te laten registreren. Je hebt bijvoorbeeld je Digi-D-code nodig. Activeer je deze niet op tijd, dan moet je weer een week op een nieuwe wachten.
Zo haken mensen af.”
Wijtsma’s hoop is nu op Den Haag gericht. „Er is een wetsvoorstel in de maak. Meerderjarige Nederlanders zijn dan geregistreerd en krijgen tot drie maal de kans om van die registratie af te zien. Wie dat niet doet, is automatisch donor. En dat is heel belangrijk, want er gaan nog steeds mensen dood, omdat ze niet op tijd een orgaantransplantatie kunnen krijgen.”
Ondertussen blijft de Zwolse overlever donoren werven. Net zo lang tot hij er duizend heeft.
Wijtsma heeft een eigen site waarop mensen zich kunnen laten registeren: www.erikwijtsma.nl